Amaç: Formaldehitin karaciğer dokusu üzerine olan toksik etkileri ve bu toksik etkilere karşı omega-3 yağ asitlerinin koruyucu etkisi araştırıldı.

Gereç ve Yöntem: 21 adet Wistar-Albino cinsi erkek sıçan üç gruba ayrıldı. Grup I’deki sıçanlar kontrol olarak kullanıldı. Grup II’deki sıçanlara gün aşırı olarak formaldehit enjekte edildi. Grup III’deki sıçanlara ise, formaldehit enjeksiyonu ile birlikte günlük olarak omega-3 yağ asiti verildi. 14 günlük deney süresi sonunda bütün sıçanlar dekapite edildi. Hayvanlardan alınan karaciğer doku örnekleri rutin histolojik prosedürlerden geçirilerek ışık mikroskobunda incelendi. Ayrıca doku örneklerinde glutatyon peroksidaz (GSH-Px), süperoksit dismutaz (SOD), katalaz (CAT), malondialdehit (MDA) ve ksantin oksidaz (XO) enzim aktiviteleri spektrofotometrik olarak tayin edildi.

Bulgular: Formaldehit uygulanan sıçanlarda GSH-Px, SOD, CAT, XO ve MDA düzeylerinde kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı bir artışın olduğu tespit edildi. Bu grubun ışık mikroskopik incelemesinde, portal alan ve vena centralis etrafında mononükleer hücre infiltrasyonu ayırt edildi. Ayrıca genişlemiş sinuzoidlerin kanla dolu olduğu gözlendi. Hepatositlerin hiperkromatik çekirdekli oldukları ve sitoplazmalarında vakuolizasyon olduğu tespit edildi. Formaldehit maruziyeti ile birlikte omega-3 yağ asiti verilen sıçanlarda ise, formaldehit maruziyetinin neden olduğu histolojik değişikliklerin azaldığı görüldü. Ayrıca SOD, CAT, GSH-Px, XO ve MDA düzeylerininde azaldığı tespit edildi.

Sonuç: Sıçanlarda formaldehit maruziyeti sonucu karaciğer dokusunda oksidatif hasarın oluştuğu ve bu hasarın omega-3 yağ asitleri uygulaması ile azaldığı tespit edildi. ©2005, Fırat Üniversitesi, Tıp Fakültesi