Amaç: Karaciğer, organizmanın en büyük organı olup, metabolik fonksiyonların düzenlenmesinde büyük rol oynar. Karaciğer rejenerasyonunun kontrol edilebilir yaygın bir işlem haline gelmesi modern cerrahideki en önemli aşamalardan birisidir. Ratlarda growth hormon uyarımı, karaciğerde kitlesel büyüme, hücre sayısında ve ekstraselüler doku miktarında artış sonucunda büyümeye ve vücut ağırlığında artışa neden olur. Ghrelin büyüme hormonunun salgılanması, enerji metabolizması ve iştah regülasyonu üzerine etkilidir. Bizim bu çalışmadaki amacımız parsiyel hepatektomi yapılan ratlarda Ghrelin'in karaciğer rejenerasyonu üzerine olan etkilerini araştırmaktır.

Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada 30 adet Wistar Albino türü rat kullanıldı. Ratlara genel anestezi altında parsiyel hepatektomi yapılıp, grup I'deki ratlara intraperitoneal serum fizyolojik, grup II'deki ratlara intraperitoneal ghrelin uygulandı. Gruplar 24 saat, 48 saat, 7 gün yaşatılan ve beşer rattan oluşan alt gruplara ayrıldı. Belirtilen süre sonunda ratlar eter anestezisi sonrası dekapite edilip kan örnekleri alındı ve serum AST, ALT, ALP, GGT, ghrelin, growth hormon, PTZ düzeyleri ölçüldü. Sonra relaparatomi uygulanıp total hepatektomi yapıldı ve alınan karaciğerden doku ghrelin düzeyi ve Ki-67 ekspresyon oranı değerlendirildi.

Bulgular: Grup II'deki elde edilen morfolojik ve biyokimyasal parametreler grup I ile karşılaştırıldığında rölatif karaciğer ağırlığı, AST, ALT, ALP, GGT, albumin, PTZ, serum açile ve doku desaçile ghrelin düzeylerinde anlamlı farklılık gözlendi (p<0,05). Fakat rejenerasyonun proliferatif göstergesi olan Ki-67 boyanma yüzdesi ve growth hormon düzeylerinde anlamlı bir artış gözlenmemiştir (p>0,05).

Sonuç: Çalışmamızda karaciğer rejenerasyonunu gösteren indirekt bulgularda pozitif sonuç elde edilmişken direkt bulgularda anlamlı bir sonuç bulunamamıştır. Bu ghrelin'in antiproliferatif etkisinden kaynaklanmış olabileceği düşünülmüştür. Ghrelin'in karaciğer rejenerasyonuna katkısı çalışmamızda tespit edilmemiştir.