Melatonin hormonunun uterus kontraksiyonları üzerine inhibitör bir etki gösterdiği bildirilmiştir. Ayrıca, hormonun miyometriyum kasılmaları üzerine olan inhibitör etkisinin klinik yönden önemli olduğu vurgulanmış ve spontan düşüklerin meydana gelmesinde pineal bezin yeterince melatonin salgılayamama durumunun da etkili olabileceği ileri sürülmüştür
17. Ancak, melatoninin miyometriyum kontraksiyonları üzerine etkisi ile ilgili olarak sınırlı sayıda araştırma bulunmaktadır.
Yapmış olduğumuz bu çalışmada, melatoninin izole sıçan uterusunda oksitosinle indüklenmiş kasılmalar üzerindeki etkisi araştırıldı ve hormonun doza bağımlı olarak miyometriyum kontraksiyonlarını inhibe ettiği tespit edildi. Benzer şekilde, Ayar ve ark. 13 sıçanlar üzerinde yaptıkları çalışmalarında, melatoninin doza bağlı olarak gebe ve gebe olmayan sıçanların miyometriyumunda spontan ve oksitosin ile indüklenen kontraksiyonları inhibe ettiğini göstermişlerdir. Ayrıca, bu inhibisyonun PGF2a uygulaması ile engellendiğini ve miyometriyal kontraktilitenin eski haline geldiğini bildirmişlerdir. Benzer şekilde Gimeno ve ark. 14), sıçanlarda spontan ve oksitosinle indüklenen miyometriyum kasılmalarını melatoninin inhibe ettiğini, ancak overektomili sıçanlarda PGF2a ile indüklenen kasılmaları inhibe etmediğini bildirmişlerdir. Rillo ve ark. 18 da, carbachol ile indüklenen uterus kasılmalarının melatonin uygulaması ile inhibe olduğunu ifade etmişlerdir. Melatonin hormonunun miyometriyal kontraktilite üzerine olan inhibitör etkisiyle ilgili olarak, yaptığımız çalışmanın bulguları yukarıdaki araştırmaların sonuçları ile uygunluk göstermektedir.
Melatoninin miyometriyum kasılmaları üzerindeki inhibitör etkisinin mekanizmasının belirlenmesi amacıyla çalışmalar yapılmıştır 13, 19. Ayar ve ark. 13 miyometriyum kontraksiyonlarında melatoninin gösterdiği bu inhibitör etkide Ca+2 aktiveli K+ kanallarının muhtemel rolünü araştırmak için Ca+2 aktiveli K+ kanal blokeri apamin kullanmışlardır ve sonuç olarak apaminin bir değişiklik oluşturmadığını tespit etmişlerdir. Miyometriyal kasılmalar üzerine melatoninin sebep olduğu inhibisyonun muhtemel diğer bir mekanizmasının ise melatonin ile kalmodulin arasındaki etkileşimden dolayı olabileceği bildirilmiştir. Melatoninin Ca+2 aktiveli kalmoduline yüksek afinite ile bağlandığı tespit edilmiştir. Böylece melatoninin Ca+2 kalmodulin kompleksini, dolayısıyla miyozin hafif zincir kinaz aktivasyonunu önleyebileceği ileri sürülüştür 19.
Bununla birlikte, melatoninin miyometriyum dışında kalan düz kaslar üzerine de etkilerinin olduğu bildirilmiştir. Satake ve ark. 20 tavşana ait izole aorta, iliak ve renal arterlerde, 5-hydroxytryptamine (5-HT) ile indüklenen kontraksiyonların melatonin uygulaması ile inhibe olduğunu, bu etkisinin hücre içi depolardan Ca+2 akışından ziyade, reseptör bağımlı kalsiyum kanallarından kalsiyumun akışı ile ilgili olabileceğini belirtmişlerdir. Benzer şekilde Weekley 21, sıçanlar üzerinde yapmış olduğu çalışmasında, melatoninin aorta düz kaslarında relaksasyona yol açtığını ve melatonin hormonunun düşük dozunun, damar düz kasının beta adrenerjik cevabında bir değişiklik oluşturmadığını, alfa-1 ve alfa-2 adrenerjik cevabı azalttığını belirtmiştir. Yine Weekley başka bir çalışmasında 22, melatoninin pulmoner arter ve ven duvarlarındaki düz kaslarda gevşemeye neden olduğunu bildirirken, Ting ve ark. 15 da melatoninin domuzlarda arter yapısındaki düz kaslarda gevşemeye neden olduğunu belirtmişlerdir. Reprigny ve ark. 23 da, pinealektomili sıçanlarda serebral arteriyol duvarında oluşan gerilmenin melatonin uygulaması ile önlendiğini ortaya koymuşlardır. Capsoni ve ark. 24 ise sıçanlar üzerinde yaptıkları çalışmada, melatoninin willis poligonunu oluşturan arterlerde forskolin ile stimule edilmiş cAMP üretimini inhibe ettiğini ve böylece vazodilatasyona yol açtığını ifade etmişlerdir. Bununla birlikte, melatoninin mide, ince ve kalın barsak yapısındaki düz kaslar üzerine etkileri ile ilgili çalışmalar da mevcuttur 10, 16, 25, 26). Storr ve ark. 10 sıçanlar üzerinde yaptıkları çalışmalarında, melatonin hormonunun mide düz kasları üzerinde etkili olduğunu ve doza bağlı olarak serotonin ile indüklenen kontraksiyonları inhibe ettiğini belirtmişlerdir. Yine sıçanlarda yapılan deneysel çalışmalarda, melatoninin ince ve kalın barsak yapısındaki düz kasların kasılmasında azalmaya sebep olduğu bildirilmiştir 16, 25. Araştırmamızda da, melatonin hormonunun düz kas yapısındaki miyometriyum üzerine etkisi araştırıldı ve melatoninin oksitosinle indüklenmiş miyometriyum kasılmalarını inhibe ettiği bulundu. Bu nedenle, melatoninin miyometriyum dışında kalan düz kasların kontraktilitesi üzerine olan inhibitör etkisini ortaya koyan yukarıdaki çalışmaların 10, 15, 16, 20, 21-26 bulguları çalışmamızın sonuçlarını desteklemektedir.
Sonuç olarak, sıçanlar üzerinde yapmış olduğumuz bu çalışmada, melatonin hormonunun oksitosinle indüklenmiş miyometriyum kontraksiyonlarını inhibe ettiği tespit edildi. Ayrıca, elde edilen bu sonucun klinik yönden faydalı olabileceği kanısına varıldı.
)
)
)
)
)
)
)
)
)