Demografik Değişkenler
Çalışanların %69,3’ünün kadın, %62,4’ünün 40 yaş ve altında, %11,7’sinin hafif şişman, %76,5’sinin evli, %70,8’inin üniversite mezunu, %55,9’unun hemşire, %19,9’unun doktor, %63,7’inin hastanede çalıştığı, %71.1’inin 5 yıldan fazla mesleki deneyimi olduğu, %30,7’sinin 2001 ve 2500 TL gelire sahip olduğu, %35,3’ünün hiç egzersiz yapmadığı, %12,7’sinin kronik hastalığı olduğu ve %57,2’nin kendilerine ait evde oturduğu belirlendi (Tablo
1). Tabloda yönetici grubunda başkan, hastane yöneticisi, başhekim ve yardımcısı, müdür ve yardımcısı, bakım müdürü ve yardımcısı, şube müdürleri vb. yer aldı.
SYBD Ölçeği ve Alt Faktörleri Güvenirlik ve Ortalaması
Çalışanların SYBD puanları incelendiğinde; fiziksel aktivite (16,075±4,630) düşük, sağlık sorumluluğu (21,039±3,916), beslenme (21,219±4,044) ve stres yönetimi (19,049±4,068) orta, manevi gelişim (26,960±4,529) ve kişiler arası ilişkiler (25,885±4,222) yüksek düzeyde belirlendi. SYBD toplam puanı ise (130,228±19,122) olarak bulundu (Tablo 2).
Çalışanların SYBD’ nın Değerlendirmesi
Çalışanların yaş, medeni durum, çalışma statüsü, ünvan, kurum, mesleki deneyim, kurum deneyimi, çalışılan birim, gelir, egzersiz durumu, yaşanılan ev grupları ile SYBD bazı faktör puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu (p<0,05) (Tablo 3).
Yaşa göre sağlık sorumluluğu (p=0,003), stres yönetimi (p=0,001), manevi gelişim (p=0,024) ve genel ölçek (p=0,017) puanları açısından gruplar arasında anlamlı fark bulundu. Ancak 30 ve daha az yaş ile 31-40 yaş arasında stres yönetimi (p=0,002) puanlarında farkın önemli olduğu belirlendi. Otuz ve daha az yaşta çalışanların 31-40 yaş çalışanlardan stres yönetimi daha yüksektir.
Medeni duruma göre sağlık sorumluluğu (p=0,019), fiziksel aktivite (p=0,024), stres yönetimi (p=0,001), manevi gelişim (p=0,039) ve genel ölçek (p=0,046) puanları açısından gruplar arasında anlamlı fark bulundu.
Çalışma statüsüne göre beslenme (p=0,005), stres yönetimi (p=0,048), manevi gelişim (p=0,001) ve genel ölçek (p=0,005) puanları açısından gruplar arasında anlamlı fark bulundu. Ancak kadrolu ile sözleşmeli memurlar arasında beslenme (p=0,006), manevi gelişim (p=0,000) ve genel ölçek (p=0,002) puanlarında fark önemlidir.
Unvana göre kişiler arası ilişkiler (p=0,001), sağlık sorumluluğu (p=0,000), stres yönetimi (p=0,027), manevi gelişim (p=0,015) ve genel ölçek (p=0,003) puanları açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu. Ancak doktorlar ile hemşireler arasında kişiler arası ilişkiler (p=0,000), sağlık sorumluluğu (p=0,000), manevi gelişim (p=0,007) ve genel ölçek (p=0,007); doktorlar ile memurlar arasında sağlık sorumluluğu (p=0,003) puanlarında farkın önemli olduğu belirlendi.
Çalışılan kuruma göre beslenme (p=0,003), stres yönetimi (p=0,018) ve genel ölçek (p=0,032) puanları açısından gruplar arasında anlamlı fark bulundu. Ancak İl Sağlık Müdürlüğü ile Halk Sağlığı Müdürlüğü çalışanları arasında beslenme (p=0,011); Halk Sağlığı Müdürlüğü ile devlet hastanesi çalışanları arasında beslenme (p=0,000), stres yönetimi (p=0,007) ve genel ölçek (p=0,005) puanlarında farkın önemli olduğu tespit edildi.
Mesleki deneyime göre fiziksel aktivite (p=0,002) ve stres yönetimi (p=0,021) puanları açısından gruplar arasında anlamlı fark bulundu. Ancak 1 yıldan az ile 11-15 yıl çalışanlar arasında fiziksel aktivite (p=0,001) ve stres yönetimi (p=0,004); 1-5 yıl ile 11-15 yıl çalışanlar arasında fiziksel aktivite (p=0,000); 6-10 yıl ile 11-15 yıl çalışanlar arasında fiziksel aktivite (p=0,005); 11-15 yıl ile 16-20 çalışanlar arasında fiziksel aktivite (p=0,002) puanlarında farkın önemli olduğu belirlendi.
Kurum deneyimine göre sağlık sorumluluğu (p=0,022) ve stres yönetimi (p=0,015) puanları açısından gruplar arasında anlamlı fark bulundu. Ancak 1 yıldan az ile 11-15 yıl çalışanlar arasında sağlık sorumluluğu (p=0,007); 1 yıldan az ile 16-20 yıl çalışanlarda stres yönetimi (p=0,002); 1 yıldan az ile 21 ve üstü yıl çalışanlarda sağlık sorumluluğu (p=0,002) ve stres yönetimi (p=0,004) puanlarında fark önemlidir.
Çalışılan birime göre kişiler arası ilişkiler (p=0,000), beslenme (p=0,003), sağlık sorumluluğu (p=0,002), fiziksel aktivite (p=0,012), stres yönetimi (p=0,000), manevi gelişim (p=0,000) ve genel ölçek (p=0,000) puanları açısından gruplar arasında anlamlı fark bulundu. Ancak; dahili kliniklerde çalışanlarla cerrahi kliniklerde çalışanlar arasında kişiler arası ilişkiler (p=0,004), manevi gelişim (p=0,004) ve genel ölçek (p=0,001); dahili kliniklerde çalışanlarla yoğun bakım ve ameliyathanede çalışanlar arasında beslenme (p=0,000), fiziksel aktivite (p=0,002), stres yönetimi (p=0,000), manevi gelişim (p=0,001) ve genel ölçek (p=0,000); dahili kliniklerde çalışanlarla poliklinikte çalışanlar arasında genel ölçek (p=0,006); dahili kliniklerde çalışanlarla laboratuvar ve radyoloji bölümünde çalışanlar arasında stres yönetimi (p=0,000) ve genel ölçek (p=0,006); dahili kliniklerde çalışanlarla acilde çalışanlar arasında kişiler arası ilişkiler (p=0,000), fiziksel aktivite (p=0,006), stres yönetimi (p=0,000), manevi gelişim (p=0,001) ve genel ölçek (p=0,000); dahili kliniklerde çalışanlarla idari birimlerde çalışanlar arasında kişiler arası ilişkiler (p=0,000), beslenme (p=0,002), sağlık sorumluluğu (p=0,001), stres yönetimi (p=0,000), manevi gelişim (p=0,000) ve genel ölçek (p=0,000) puanlarında farkın önemli olduğu belirlendi.
Ayrıca laboratuvar ve radyoloji bölümünde çalışanlarla acilde çalışanlar arasında kişiler arası ilişkiler (p=0,004) ve manevi gelişim (p=0,002) puanlarında fark da önemlidir.
Aylık gelire göre kişiler arası ilişkiler (p=0,003), beslenme (p=0,004), fiziksel aktivite (p=0,006), stres yönetimi (p=0,001), manevi gelişim (p=0,000) ve genel ölçek (p=0,008) puanları açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu. Ancak 1000 TL ve daha az geliri olan ile 1501-2000 TL geliri olan çalışanlar arasında stres yönetimi (p=0,004); 1000 TL ve daha az geliri olanlar ile 2001ve 2500 TL geliri olan çalışanlar arasında kişiler arası ilişkiler (p=0,011), beslenme (p=0,003), sğlık sorumluluğu (p=0,011), fiziksel aktivite (p=0,002), stres yönetimi (p=0,000), manevi gelişim (p=0,001) ve genel ölçek (p=0,000); 1000 TL ve daha az geliri olanlar ile 2501 TL ve üzeri geliri olan çalışanlar arasında kişiler arası ilişkiler (p=0,011), beslenme (p=0,004), stres yönetimi (p=0,000), manevi gelişim (p=0,000) ve genel ölçek (p=0,000);
1001 – 1500 TL geliri olanlar ile 2001ve 2500 geliri olan çalışanlar arasında genel ölçek (p=0,014); 1001 - 1500 TL geliri olanlar ile 2001ve 2500 TL geliri olan çalışanlar arasında manevi gelişim (p=0,002) ve genel ölçek (p=0,009);
1501-2000 TL geliri olanlar ile 2001ve 2500 TL geliri olan çalışanlar arasında kişiler arası ilişkiler (p=0,002), manevi gelişim (p=0,002) ve genel ölçek (p=0,006); 1501-2000 TL geliri olanlar ile 2501 TL ve üzeri geliri olan çalışanlar arasında kişiler arası ilişkiler (p=0,003), manevi gelişim (p=0,000) ve genel ölçek (p=0,001) puanlarında farkın önemli olduğu saptandı.
Egzersiz durumuna göre kişiler arası ilişkiler (p=0,003), beslenme (p=0,004), fiziksel aktivite (p=0,006), stres yönetimi (p=0,001), manevi gelişim (p=0,000) ve genel ölçek (p=0,000) puanları açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu. Ancak düzenli egzersiz yapanla ara sıra yapanlar arasında kişiler arası ilişkiler (p=0,000), manevi gelişim (p=0,003) ve genel ölçek (p=0,000); düzenli egzersiz yapanlarla hiç yapmayanlar arasında beslenme (p=0,001), sağlık sorumluluğu (p=0,010), fiziksel aktivite (p=0,000), stres yönetimi (p=0,000), manevi gelişim (p=0,000) ve genel ölçek (p=0,000); ara sıra egzersiz yapanla hiç yapmayan arasında beslenme (p=0,001), sağlık sorumluluğu (p=0,001), fiziksel aktivite (p=0,000), stres yönetimi (p=0,000) ve genel ölçek (p=0,000) puanlarında fark önemli saptandı. Yaşanılan eve göre beslenme (p=0,029) puanı açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu.
Çalışanların cinsiyet, beden kitle indeksi (BKI), eğitim, çalışma şekli ve kronik hastalık durumuna göre SYBD faktörleri ve genel ölçek puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı (p>0,05). (Tablo 3).
SYBD faktörleri arasında pozitif yönlü önemli derecede ilişki ve etkileşim vardır (P<0,01).