Gereç ve Yöntem: 2018 haziran-2019 ağustos tarihleri arasında Tepecik Eğitim Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji bölümünde ERCP uygulanan 337 hastaya ait demografik veriler, laboratuvar verileri ve ERCP sonuçları retrospektif olarak değerlendirildi ve kaydedildi.

Bulgular: Çalışmaya alınan hastaların 154’ü erkek, 183’ü kadındı. Yaş ortalaması 65±18’di. 337 hastanın 39’unda (%11.6) ERCP işlemi başarısız oldu. 9 hastada divertikül (%23.1), 9 hastada oddi sfinkter disfonksiyonu (SOD) (%23.1), 5 hastada gastroenterostomi (%12.8), 5 hastada postbulber darlık (%12.8), 4 hastada papilla tümörü (%10.3), 4 hastada koledok distaline impakte taş (%10.3), 3 hastada pankreas tümörü (%7.7) ERCP başarısızlığının nedeni olarak saptandı. ERCP başarısızlığının cinsiyetle ilişkisine bakıldığında, kadın-erkek cinsiyet arasında anlamlı bir fark saptanmadı (p =0.86). Başarısızlığın yaşla ilişkisine bakıldığında yaş ile de anlamlı ilişki olmadığı görüldü (p =0.21).

Sonuç: ERCP’de başarısız kanülasyon nedenlerinin değerlendirildiği çalışmalarda hasta intoleransı, pilor ve duodenum darlığı, geçirilmiş cerrahi (mide ve Bilroth II), periampuller divertikül veya ampulla pozisyon anomalisi en sık görülen bulgulardır. Çalışmamızda ise ERCP başarısızlığının en sık nedenleri periampuller divertikül ve SOD olarak saptanmıştır. Hastaların yaşının ve cinsiyetinin ERCP kanülizasyon başarısı üzerine etkisi bulunmamıştır.

Bu çalışmamızdaki amaç merkezimizde yapılan ERCP işlemlerinden başarısız olunanlarda başarısızlık nedenlerinin araştırılmasıdır.

İstatistik: Tüm veriler SPSS 20 programına kaydedildi ve hesaplamalar bu program üzerinde gerçekleştirildi. Verilerin normallik varsayımını sağlayıp sağlamadığının saptanması için öncelikle Kolmogorov-Smirnov testi yapıldı. Test sonucuna göre normallik varsayımını sağlayan değişkenler icin parametrik bağımsız T-Testi, sağlamayan değişkenler için ise nonparametrik Mann Whitney U Testi uygulandı. Kategorik verilerin analizinde Ki-Kare testi kullanıldı. Tüm hasta özellikleri, ortalama±SD (minimum-maksimum) veya uygun olduğunda yüzdeler şeklinde ifade edildi. P değeri <0.05 olan değerler istatistiksel olarak anlamlı değerlendirildi.

Büyütmek İçin Tıklayın

Tablo 1: Hastaların Demografik Özellikleri ve Laboratuvar Verileri.

Hastaların 234’ünde koledokta taş (%69.4), 26’sında koledokta darlık (%7.7), 25’inde malignite (%7.4), 23’ünde tekrarlayan pankreatit (%6.8), 12’sinde koledok dilatasyonu (%3.6), 8’inde safra kaçağı (%2.4), 6’sında stent kontrolü (%1.8), 2’sinde kist hidatik (%0.6) nedenli ERCP işlemi uygulandı (Tablo 2).

Büyütmek İçin Tıklayın

Tablo 2: Hastaların ERCP Endikasyonları.

Hastaların 39’unda (%11.6) ERCP işlemi başarısız oldu. 9 hastada divertikül (%23.1), 9 hastada oddi sfinkter diskinezisi (SOD) (%23.1), 5 hastada gastroenterostomi (%12.8), 5 hastada postbulber darlık (%12.8), 4 hastada papilla tümörü (%10.3), 4 hastada koledok distaline impakte taş (%10.3), 3 hastada pankreas tümörü (%7.7) ERCP başarısızlığının nedeni olarak saptandı (Tablo 3).

Büyütmek İçin Tıklayın

Tablo 3: ERCP Başarısızlık Nedenleri.

ERCP başarısızlığının cinsiyetle ilişkisine bakıldığında, kadın-erkek cinsiyet arasında anlamlı bir fark saptanmadı (p =0.86). Başarısızlığın yaşla ilişkisine bakıldığında yaş ile de anlamlı ilişki olmadığı görüldü (p =0.21). Başarılı olunan ve başarısız olunan ERCP’ler, ERCP öncesi pankreatit varlığı açısından karşılaştırıldığında iki grup arasında anlamlı fark saptanmadı (p =0.48). Hastalarda divertikül varlığının ERCP başarısızlığı ile ilişkisi olmadığı görüldü (p =0.15) (Tablo 4).

Büyütmek İçin Tıklayın

Tablo 4: Başarılı ve Başarısız ERCP’lerin Karşılaştırılması.

Başarılı ve başarısız ERCP’ler laboratuvar verileri açısından karşılaştırıldığında lökosit sayısı (p =0.86), CRP (p =0.65), ALT (p =0.23), direkt bilirubin (p =0.65), GGT (p =0.19) açısından gruplar arasında fark saptanmadı. ERCP’de koledok kanülasyonu başarılı olan 288 hastanın 250’sinde (%86.8) standart sfinkterotomi ile, 12’sinde (%4.1) needle knife yöntemi ile koledok kanülasyonu sağlandı. Hastaların 26’sı (%9.1) daha önce sfinkterotomi uygulanmış vakalardı.

Sonuç olarak bu çalışmada ERCP başarısızlığının en sık nedenleri periampuller divertikül varlığı ve SOD olarak saptandı. Divertiküllü hastalardaki ERCP başarısızlık oranları literatür verileri ile benzer bulundu.

1) Kondo S, Isayama H, Akahane M et al. Detection of common bile duct stones: comparison between endoscopic ultrasonography, magnetic resonance cholangiography, and helicalcomputed-tomographic cholangiography. Eur J Radiol 2005; 54: 271-5.

2) Testoni PA, Testoni S, Giussani A. Difficult biliary cannulation during ERCP: How to facilitate biliary access and minimize the risk of post-ERCP pancreatitis. Dig Liver Dis 2011; 43: 596-603.

3) Voiosu T, Bălănescu P, Voiosu A et al. Measuring trainee competence inperforming endoscopic retrograde cholangiopancreatography: A systematic review of the literatüre. United European Gastroenterol J 2019; 7: 239-49.

4) Testoni PA, Mariani A, Aabakken L et al. Papillary cannulation and sphincterotomy techniques at ERCP: European Society of Gastrointestinal Endoscopy (ESGE) Clinical Guideline. Endoscopy 2016; 48: 657-83.

5) Atamanalp SS, Yildirgan MI, Kantarci A. Endoscopic retrograde cholangiopancreatography (ERCP): outcomes of 3136 cases over 10 years. Turk J Med Sci 2011; 41: 615-21.

6) Ülkü S, İbrahim G, Altuğ Ş. Terapotik ERCP komplikasyonları için risk faktörleri: Tek merkezli prospektif çalışma. Akademik Gastroenteroloji Dergisi 2006; 5: 163-8.

7) Kıraç CO, Asıl M, Demir A. 4 yıllık endoskopik retrograd kolanjiopankreatografi vakalarımızın retrospektif değerlendirilmesi. Genel Tıp Derg 2016; 26: 53-7.

8) Rajnakova A, Goh PM, Ngoi SS, Lim SG. ERCP in patients with periampullary diverticulum. Hepatogastroenterology 2003; 50: 625-8.

9) Shemesh E, Klein E, Czerniak A, Coret A, Bat L. Endoscopic sphincterotomy in patients with gallbladder in situ: the influence of periampullary duodenal diverticula. Surgery 1990; 107: 163-6.

10) Altonbary AY, Bahgat MH. Endoscopic retrograde cholangiopancreatography in periampullary diverticulum: The challenge of cannulation. World J Gastrointest Endosc 2016; 25: 282-7.

11) Boix J, Lorenzo-Zúñiga V, Añaños F, Domènech E, Morillas RM, Gassull MA. Impact of periampullary duodenal diverticula at endoscopic retrograde cholangiopancreatography: a proposed classification of periampullary duodenal diverticula. Surg Laparosc Endosc Percutan Tech 2006; 16: 208-11.