[ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ]
Fırat Tıp Dergisi
2010, Cilt 15, Sayı 3, Sayfa(lar) 128-130
[ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Yazara E-Posta ] [ Editöre E-Posta ]
Diyabetes Mellituslu Hastalarda Santral Kornea Kalınlığının Değerlendirilmesi
Banu TORUN1, Gülşen ÜLKÜ2, Turgut YILMAZ2
1Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göz Hastalıkları, İSTANBUL, Türkiye
2Elazığ Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göz Hastalıkları, ELAZIĞ, Türkiye
Anahtar Kelimeler: Diyabetes mellitus, santral kornea kalınlığı, pakimetri, Diabetes mellitus, central corneal thickness, pachymetry
Özet
Amaç: Diyabetes mellituslu (DM) hastalarda ve sağlıklı bireylerde santral kornea kalınlığının (SKK) değerlendirilmesi.

Gereç ve Yöntemler: Diyabetes mellitus tanısı ile kliniğimizde diyabetik retinopati açısından takip edilen 50 hastanın 100 gözü çalışma kapsamına alındı. Hastalar diyabetik retinopatisi olan (grup 1, 19 hasta) ve diyabetik retinopatisi olmayan (grup 2, 31 hasta) olarak iki gruba ayrıldı. Poliklinik muayenesine gelen DM si olmayan, sağlıklı 50 hastanın 100 gözü kontrol grubu (grup 3) olarak seçildi. Tüm gruplara ayrıntılı oftalmolojik muayene yapıldı. Kornea patolojisi ve daha önceden geçirilmiş cerrahi öyküsü olan hastalar çalışma kapsamına alınmadı. Tüm hastaların SKK'sı topikal anestezi altında ultrasonik pakimetri cihazı (Optopol, Echoson Demsin M, Poland ) ile ölçüldü.

Bulgular: DM'li hastaların ortalama santral kornea kalınlığı 548.94±37.13 µm; kontrol grubunun ortalama santral kornea kalınlığı 533.45±43.38 µm idi. Santral kornea kalınlığı DM'li hastalarda kontrol grubu ile karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulundu (p< 0.05). Diyabetik retinopatisi olan grubun (grup 1) santral kornea kalınlığı 558.39 ± 29.8 µm, diyabetik retinopatisi olmayan grubun (grup 2) santral kornea kalınlığı 543.14±40.1 µm idi. Bu iki gup arasında yapılan istatistiksel değerlendirmede diyabetik retinopatisi olan hastaların santral kornea kalınlığı retinopatisi olmayan hastalara göre anlamlı derecede yüksek bulundu (p<0.05).

Sonuç: Diyabetes mellituslu hastalarda santral kornea kalınlığı sağlıklı kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek olup, retinopati mevcudiyeti, bu anlamlılığı arttırmaktadır.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Giriş
    Diyabetes mellitus (DM) hiperglisemi ile karakterize sistemik bir hastalık olup çok farklı biçimlerde gözü etkilemektedir. Diyabetik retinopati, neovasküler glokom, refraksiyon değişmeleri, ptozis, okülomotor sinir felci ve hordeolozis diyabetik hastalarda görülen tipik oküler komplikasyonlardır1. Ek olarak birçok diyabetik hasta yanma ve/veya yabancı cisim hissi, görme kalitesinin düşmesi gibi tipik kuru göz yakınmalarına sahiptir1,2. Yine göz içi cerrahi uygulamalarını takiben, argon lazer iridotomi sonrası endotel fonksiyon bozukluğu ve kalıcı stroma ödemi açısından DM'li hastaların daha fazla risk altında olduğu bildirilmiştir3,4. Kornea duyarlılığı ile epitel adezyonundaki azalma, artmış frajilite, tekrarlayan epitel erozyonları, epitel ödemi, hassasiyet azalması, nörotrofik ülserler DM'li hastalarda bildirilen diğer kornea komplikasyonlarıdır.

    Kornea komplikasyonları dışında santral kornea kalınlığı (SKK) da DM'li hastalarda araştırılmıştır. Bazı yayınlarda DM'li hastalarda SKK'nın normal hastalara göre farklılık göstermediği bildirilse de5-7 genel olarak yayınların çoğunda DM'li hastalarda SKK'nın arttığı bildirilmektedir8-15.

    Çalışmamızın amacı, DM'li hastalardaki SKK'nın kontrol grubuna göre farklılık gösterip göstermediğini değerlendirmektir.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Materyal ve Metot
    Kliniğimizde tip 2 DM tanısı ile diyabetik retinopati açısından takip edilen 50 hastanın 100 gözü çalışma kapsamına alındı. DM dışında sistemik hastalığı olup topikal veya sistemik tedavi alanlar çalışmaya alınmadı. Aynı zamanda, geçirilmiş göz cerrahisi öyküsü olanlar, kontakt lens kullananlar, glokom veya üveit hastaları ve kornea patolojisi olanlar çalışmaya dahil edilmedi.

    Hastalar diyabetik retinopatisi olan 19 (% 38) hasta (grup 1) ve diyabetik retinopatisi olmayan 31 (% 62) hasta (grup 2) olmak üzere iki gruba ayrıldı. Poliklinik muayenesine gelen DM si ve başka sistemik hastalığı bulunmayan, sağlıklı 50 hastanın 100 gözü kontrol grubu (grup 3) olarak seçildi.

    Tüm hastaların şikayet ve hikayeleri alındıktan sonra görme keskinliği, göz içi basıncı (GİB) ölçümü, biyomikroskopi ve fundus muayeneleri yapıldı. Hastaların santral kornea kalınlığı (SKK) topikal anestezi altında ultrasonik pakimetri cihazı (Optopol, Echoson Demsin M, Polonya) ile ölçüldü. Ölçümler aynı kişi tarafından yapıldı ve her göz için bir ölçümde elde edilen 10 değerin ortalaması alınarak kaydedildi. Ölçümler poliklinik ortamında sabah saatlerinde gerçekleştirildi. -2,00 D ve üzeri, +2,00 D ve üzeri kırma kusuru bulunanlar çalışmaya dahil edilmedi.

    Sonuçlar SPSS 15 programı ile istatistiksel olarak değerlendirildi. Çalışma verileri değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metodların (Ortalama, Standart sapma) yanı sıra normal dağılım gösteren niceliksel verilerin gruplar arası karşılaştırmalarında student t test kullanıldı. Niteliksel verilerin karşılaştırılmasında ise Ki-Kare test kullanıldı. Sonuçlar % 95'lik güven aralığında, anlamlılık p<0.05 düzeyinde değerlendirildi.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Bulgular
    Diyabetes mellitus (DM) tanısı ile takip edilen 50 hastanın 30 (%60)'u kadın, 20 (% 40)'si erkek; kontrol grubundaki 50 hastanın 21 (%42)'i kadın, 29 (% 58)'u erkek idi. DM'li hastaların yaş ortalaması 58.5±9.8, kontrol grubunun yaş ortalaması 59.9±14.8 idi (Tablo 1). DM grubundaki hastaların 19'unda diyabetik retinopati mevcut olup, 31 hastada ise diyabetik retinopati yoktu. DM'li hastaların ortalama santral kornea kalınlığı 548.94±37.13 µm; kontrol grubunun ortalama santral kornea kalınlığı 533.45±43.38 µm idi (Tablo 1). DM tanısı ile takip edilen hastalardan diyabetik retinopatisi olan grubun santral kornea kalınlığı 558.39±29.8 µm, diyabetik retinopatisi olmayan hastaların santral kornea kalınlığı 543.14±40.1 µm idi (Tablo 1). Hastaların glisemik değerleri ve sağ-sol göz ayrımı çalışmada göz önüne alınmadı.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 1: Grupların demografik özellikleri ve santral kornea değerleri.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Tartışma
    Diyabetik hastaların kornealarında ortaya çıkabilecek olası patolojiler; epitel ödemi, descement membranı kırışıklıkları, tekrarlayan erozyonlar, nörotrofik ülserler, yara iyileşmesinde gecikme, kornea hassasiyetinde azalma olarak bildirilmiştir16. Speküler mikroskopi ile yapılan bazı çalışmalarda kornea endotelinde de sağlıklı bireylere göre bazı morfolojik değişikliklerin olduğu gösterilmiş17,18, bu değişikliklerin hiperglisemiye bağlı olarak ortaya çıkan kronik metabolik strese bağlı olabileceği düşünülmüştür.

    McNamara ve ark. diyabetik hastalarda hipergliseminin kornea hidrasyonunu bozarak kornea yapısını değiştirdiğini ve buna bağlı olarak diyabetik hastalarda kornea kalınlığının etkilendiğini bildirmişlerdir19. Weston ve ark.20, hipoksinin farklı evrelerinde diyabetik kornealarda endotelyal permeabilitenin azaldığını bildirmelerine karşın Keoleian ve ark.16 hipokside kornea kalınlığında farklılık bulamamışlardır.

    Bazı yazarlar diyabetik hastalarda kornea kalınlığının artmaya eğilim göstermesinin nedenini pleomorfizm ve polimegatizm olarak açıklamışlardır10,21. Schultz ve ark. tip 2 DM'li hastaların kontrol grubuna göre endotel hücre yoğunluğunun değişmediğini, hekzagonal hücre yüzdesinin azaldığını ve varyasyon katsayısının arttığını bildirmiştir17. Roszkowska ve ark. endotel hücre yoğunluğu ve hekzagonal hücre yüzdesinin tip 2 DM'li hastalarda azaldığını, varyasyon katsayısının ise arttığını açıklamıştır8. Larsson ve ark. endotel hücre yoğunluğunun, hekzagonal hücre yüzdesinin ve varyasyon katsayısının tip 2 DM ve kontrol grubu arasında farklılık göstermediğini belirtmiştir5. Inoue ve ark. ise endotel hücre yoğunluğunun azaldığını, hekzagonal hücre yüzdesinin değişmediğini ve varyasyon katsayısının arttığını bildirmiştir7. Bu yayınlarda bazı noktalarda çelişkiler olsa da diyabetik korneaların normale göre farklı olduğu bildirilmektedir. Bizim çalışmamızda endotel hücre açısından bir değerlendirme yapılmadı.

    Schultz ve ark.'nın yapmış olduğu çalışmada kornea endotelinde bariyer ve pompa işlevi florometrik olarak incelendiğinde yetersizlik tespit edilmiş, bunun sonucunda da diyabetiklerde kornea kalınlığında değişiklik olabileceği ileri sürülmüştür17.

    Herse'nin yaptığı deneysel çalışmada, tavşanlarda oluşturulan hipergliseminin tavşan kornea endotel hücrelerinde Na/K ATPaz aktivitesini azalttığı belirlenmiş ve kornea kalınlaşmasının endotel sıvı pompasındaki bozulmaya bağlı olduğu belirtilmiştir22.

    Diyabetes mellituslu hastalarda SKK'nın değişmediğini belirten yayınlar5-7 olmakla birlikte genel olarak SKK'nın arttığı bildirilmektedir8-15. Bizim çalışmamızda da DM'li hastaların SKK'sı diyabetik olmayanlara göre anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Çalışmamızda tespit ettiğimiz bir diğer bulgu da diyabetik retinopati gelişen grupta SKK'nın retinopati olmayan gruba göre anlamlı dercede yüksek bulunmasıdır. Bu farkın, DM süresi ile ilişkili olabileceğini düşündük. Genel olarak DM süresi ile SKK arasında bir ilişki olmadığı birçok yayında5,9,10,14 bildirilse de Lee ve ark. SKK'nın DM süresi ile anlamlı olarak arttığını bildirmiştir13.

    Sonuç olarak, çalışmamızda diyabetes mellituslu hastalarda santral kornea kalınlığı sağlıklı kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Retinopati mevcudiyetinin, bu anlamlılığı arttırdığını düşünmekteyiz.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Kaynaklar

    1) Goebbels M: Tear secretion and tear film function in insulin dependent diabetics. Br J Ophthalmol 2000; 84: 19-21.

    2) Seifart U,Strempel I: The dry eye and diabetes mellitus. Ophthalmologe 1994; 91: 235-239.

    3) Goebbels M, Spitznas M. Endothelial barrier function after phacoemulsification: a comparison between diabetic and non-diabetic patients. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol 1991; 229: 254-257.

    4) Jeng S, Lee JS, Huang SC. Corneal decompensation after argon laser iridectomy-a delayed complication. Ophthalmic Surg 1991; 22: 565-569.

    5) Larsson LI, Bourne WM, Pach JM, Brubaker RF. Structure and function of the corneal endothelium in diabetes mellitus type I and type II. Arch Ophthalmol 1996; 114: 9-14.

    6) Bron AM, Creuzot-Garcher C, Goudeau-Boutillon S, d'Athis P. Falsely elevated intraocular pressure due to increased central corneal thickness. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol 1999; 237: 220-224.

    7) Inoue K, Kato S, Inoue Y, Amano S, Oshika T. The corneal endothelium and thickness in type II diabetes mellitus. Jpn J Ophthalmol 2002; 46: 65-69.

    8) Roszkowska AM, Tringali CG, Colosi P, Squeri CA, Ferreri G. Corneal endothelium evaluation in type I and type II diabetes mellitus. Ophthalmologica 1999; 213: 258-261.

    9) Ravalico G, Tognetto D, Palomba M, Calderini S, Vattovani O. Corneal endothelial function in diabetes: a fluorophotometric study. Ophthalmologica 1994; 208: 179-184.

    10) Busted N, Olsen T, Schmitz O. Clinical observations on the corneal thickness and the corneal endothelium in diabetes mellitus. Br J Ophthalmol 1981; 65: 687-690.

    11) Brandt JD, Beiser JA, Kass MA, Gordon MO. Central corneal thickness in the Ocular Hypertension Treatment Study (OHTS). Ophthalmology 2001; 108: 1779-1788.

    12) Nemesure B, Wu SY, Hennis A, et al. Corneal thickness and intraocular pressure in the Barbados eye studies. Arch Ophthalmol 2003; 121: 240-244.

    13) Lee JS, Oum BS, Choi HY, Lee JE, Cho BM. Differences in corneal thickness and corneal endothelium related to duration in diabetes. Eye 2006; 20: 315-318.

    14) Ermis SS, Ermis F, Ersanlı D, Sönmez M, Ünal M, Gülecek O. Đnsüline bağımlı diyabetes mellitusda santral kornea kalınlığı. MN-Oftalmoloji 2001; 8: 369-371.

    15) Güngel H, Đnal B, Tuygun Z, Kapran Z. Tip II diabetes mellituslu hastalarda santral kornea kalınlığını etkileyen faktörler. T. Oft. Gaz 2002; 32: 468-472.

    16) Keoleian GM, Pach JM, David OH, et al. Structural and functional studies of the corneal endothelium in diabetes mellitus. Am J Ophthalmol 1992; 113: 64-70.

    17) Schultz RO, Matsuda M, Yee R, et al. Corneal endothelial changes in type 1 and 2 diabetes mellitus. Am J Ophthalmol 1984; 98: 401-410.

    18) Bayraktar MZ, Yıldırım E, Karagül S, et al. Diyabetik retinopatili olgularda endotel değişikliklerinin speküler mikroskopi ile değerlendirilmesi.TODXX. Ulusal Kongresi, 1989, Bursa. Kongre Özet Kitabı, 522-526.

    19) McNamara NA, Brand RJ, Polse KA, Bourne WM. Corneal function during normal and high serum glucose levels in diabetes. Invest Ophthalmol Vis Sci 1998; 39: 3-17.

    20) Weston BC, Bourne WM, Polse KA, Hodge DO. Corneal hydration control in diabetes mellitus. Invest Ophthalmol Vis Sci 1995; 36: 586-595.

    21) Olsen T, Busted N. Corneal thickness in eyes with diabetic and nondiabetic neovascularization. Br J Ophthalmol 1981; 65: 691-693.

    22) Herse PR. Corneal hydration control in normal and alloxaninduced diabetic rabbits. Invest Ophthalmol Vis Sci 1990; 31: 2205-2213.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • [ Başa Dön ] [ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Yazara E-Posta ] [ Editöre E-Posta ]
    [ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ]