MLE sonucu ortaya çıkan perineal ağrının tedavisinde
tenoksikam süpozituar kullanımı hem erken hem de
geç dönemde parasetamol tablet kullanımına göre daha
etkili bulundu. Bu nedenle post-epizyotomi analjezisi
tedavisinde tenoksikam süpozituar kullanımı önerilir.
Pub med’den yaptığımız taramada epizyotomi
sonrası analjezide tenoksikam süpozituar ve
parasetamol tablet kullanımının karşılaştırıldığı bir
çalışmaya rastlanmadı. Çalışmamız bu yönüyle
orjinaldir.
Analjezi çalışmalarında kullanılan skalalardan
hem VRS hem de VAS kullanılarak çalışmamız kuvvetlendirilmeye
çalışıldı. VRS ile VAS arasında korelasyon
vardır18. Biz de çok güçlü bağıntı tespit ettik
(rs=0.85). Bulgularımız uyumludur.
Skovlund ve ark.12 30 epizyotomi vakasında
oral yoldan, tek doz, postoperatif 500 mg naproksen ve
1000 mg parasetamol kullanmış, her iki ilacı benzer
etkinlikte bulmuştur. Varrasi ve ark.13 174 elektif
histerektomi vakasında, iv yoldan 2000 mg
proparasetamol ve 30 mg ketorolak uygulamış, analjezik
etkinliği benzer bulmuştur.
Montgomery ve ark.14 elektif major jinekolojik
cerrahi yaptıkları 59 vakada, tek doz, süpozituar olarak
1500 mg parasetamol, 100 mg diklofenak ve 1500 mg
parasetamol+100 mg diklofenak kullanmış, analjezik
etkinliği üç uygulamada benzer bulmuştur. Ancak ek
morfin kullanımı sadece parasetamol kullanılan gruba
göre diklofenak+parasetamol grubunda daha az bulunmuştur.
Schachtel ve ark.15 73 epizyotomi vakasında
oral yoldan tek doz, 400 mg ibuprofen, 1000 mg
parasetamol ve plasebo kullanmıştır. Plasebo kullanımı
etkisiz iken, ibuprofen kullanımını parasetamol’den
etkili bulmuştur. Biz bu nedenle çalışmamızda saf
plasebo grubu oluşturmadık.
Rubin ve ark.16 246 epizyotomi vakasında oral
yoldan tek doz, postoperatif 1000 mg parasetamol, 648
mg asetil salisilik asit+648 mg parasetamol, 800 mg
asetil salisilik asit+65 mg kafein ve plasebo kullandıkları
çalışmada, ilaç kullanımının plasebodan,
parasetamol kullanımının ise en etkili olduğunu bulmuştur.
Peter AE ve ark.19 237 epizyotomi vakasında
oral yoldan 400 mg ibuprofen ve 600 mg
asetaminofen+60 mg kodeine+15 mg kafein kullanmış,
etkilerini benzer bulmuştur. Huang ve ark.20 lokal
anestezi altında tubal oklüzyon yaptıkları 75 vakada
oral yoldan, tek doz 100-200 mg meklofenamat ve
1300 mg parasetamol kullanmış, meklofenamat’ın daha
etkili olduğunu tespit etmiştir. Dahl ve ark.21 ise 66
elektif abdominal histerektomi vakasında, oral yoldan,
tek doz 800 mg ıbuprofen, 1000 mg parasetamol ve
plasebo kullanmış, bu üç uygulamanın da benzer etkinlikte
olduğunu tespit etmiştir.
Yukarıdaki çalışmaların sonuçları birbirinden oldukça
farklıdır. Bunun nedeni parasetamolün major
cerrahi girişimlerde diğer NSAID’larla benzer etkinliğe
sahip iken, minör cerrahi girişimlerde daha az etkili
olması olabilir22. Ayrıca parasetamolün süpozituar
olarak kullanımı da çalışma sonuçlarını çok etkileyebilir.
Çünkü rektal yoldan kullanılan parasetamol’ün
biyoyararlanımı %24-98 arasında değişmektedir22.
Bu kadar geniş bir aralıktaki biyoyararlanım çalışma
sonuçlarının çok farklı olmasına neden olabilir.
Epizyotomi vakalarında tenoksikam kulanılan
herhangi bir çalışma saptanmadı. Bu nedenle bu konuda
yorum yapamıyoruz. Ancak tenoksikam ile yapılan
çalışmalarda, Merry ve ark.9 90 dental cerrahi vakada,
iv yoldan 20 mg ve 40 mg tenoksikam, oral yoldan
500 mg parasetamol+8 mg kodeine kullanmış,
tenoksikam kullanımını daha etkili bulmuştur.
Cheung ve ark.10 30 dental cerrahi vakada, oral
yoldan, tek doz 40 mg tenoksikam ve 1000 mg
parasetamol kullanmış, her iki ilacı da benzer etkinlikte
bulmuştur. Roelofse JA ve ark.11 58 dental cerrahi
vakada, ilk gün rektal yoldan 40 mg tenoksikam ve 40
mg piroksikam süppozituar uygulamış, daha sonra her
iki ilacın dozunu 20 mg’a indirmiş ve 6 gün bu dozda
uygulamıştır. Sadece postoperatif 4. saatde tenoksikam
daha etkili iken, diğer 6 gün boyunca ise aynı etkinlikte olduğunu bulmuştur. Van Lancker ve ark.23 49
artroskopi vakasında, iv. yoldan, tek doz, 30 mg/kg
propasetamol, 0.5mg/kg tenoksikam, 30 mg/kg
proparasetamol+0.5 mg/kg tenoksikam ve plasebo
kullanmış, tüm bu uygulamaları benzer etkinlikte bulmuştur.
İlginç olan plasebo grubunun da aynı etkinlikte
olmasıdır.
Yaptığımız çalışmada, tenoksikam kullanımı
parasetamol kullanımına göre daha etkili bulundu. Bu
uygulama yolumuza da bağlı olabilir. Çünkü
Diklofenak sodyumun topikal uygulamalarında
(süpozituar formlar) hidrojen iyon kanallarının inhibisyonu analjezik etkiye neden olur24.
Tenoksikam’da buna benzer bir yoldan etki ederek
analjezik etkinliğini artırmış olabilir. Bu konuda fizyolojik
çalışmalara ihtiyaç vardır.
Sonuç olarak, medyolateral epizyotomi ağrılarının
azaltılmasında gerek 1. saat, gerekse 24. saat ağrı skorları
tenoksikam grubunda parasetamol grubuna göre
anlamlı olarak azalmıştır. Medyolateral epizyotomi
vakalarında ağrı kesici olarak tenoksikam süpozituar
kullanımı önerilir.