Çalışmada ebeveynlerin %1.2’si çocuklarına aşılarını düzenli yaptırmadığını ifade etmiştir. Üzüm ve ark.
7 tarafından İzmir’de Eğitim ve Araştırma hastanesi çocuk sağlığı ve hastalıkları polikliniğine başvuran ebeveynlerde yapılan çalışmada ebeveynlerin %1.4’ünün hastalık dışı nedenlerle aşıları düzenli yaptırmadığı saptanmıştır. Türkay ve ark.
8 tarafından Antalya’da yapılan çalışmada katılımcıların %6.2’si kendisini aşı karşıtı olarak tanımladığı belirlenmiştir. Yüksel ve Uzun
9 tarafından Ankara’da ebeveynlerde yapılan çalışmada %0.8’i aşının gereksiz olduğunu düşündüğü saptanmıştır. Roberts ve ark.
10 tarafından ergen ebeveynlerinde yapılan çalışmada %5.3’ü hastalık veya alerji dışı nedenlerle aşı yaptırmadığı belirlenmiştir. Bertoncello ve ark.
11 tarafından İtalya’da yapılan araştırmada katılımcıların %3.6’sı aşı karşıtı olarak saptanmıştır. Wagner ve ark.
12 tarafından yapılan çalışmada %11,5'i hastalık veya alerji dışındaki nedenlerle aşı yaptırmadığı belirlenmiştir. Darmawan ve Kristina
13 tarafından Endonezya’da ebeveynlerde yapılan çalışmada ebeveynlerin %9.8’inin çocuklarına aşı yaptırmama kararı aldığı saptanmıştır. Yufika ve ark.
14 tarafından Endonez-ya’da yapılan çalışmada %18.3’ü hastalık veya alerji dışındaki nedenlerle çocuğunuza aşı yaptırmamaya hiç karar verdiniz mi? sorusuna evet yanıtını vermiştir. Du ve ark.
15 tarafından Çin’de yapılan çalışmada %3’ü aşıyı reddettiği saptanmıştır. Çalışmamızda çocuklarına aşı yaptırmama oranı diğer çalışmalardan düşük olmak-la birlikte ülkemizde ve farklı ülkelerde önemli oranlarda aşı yaptırmama durumu olduğu görülmektedir.
Araştırmaya katılan ebeveynlerin %43’ü “Aşıların yan etkileri beni endişelendiriyor” önermesine katılıyorum/kesinlikle katılıyorum yanıtını vermiştir. Üzüm ve ark.
7 tarafından yapılan çalışmada ebeveynlerin %53’ünün aşıların yan etkisi olduğunu düşündüğü saptanmıştır. Hasar ve ark.
16 tarafından Adana’da çocukluk çağı aşıları için aşı reddinde bulunan ailelerde yaptıkları çalışmada aşı reddinde bulunma sebeplerine %96’sı aşıların güvenli olduğunu düşünmeme/yan etkileri hakkında endişeleri olma olduğu tespit edilmiş-tir. Roberts ve ark.
10 tarafından ergen ebeveynlerinde yapılan çalışmada “gençlere yönelik aşılardan birinin güvenli olmayabileceğinden endişe duyuyor musunuz?” sorusuna %42’si endişeleniyorum yanıtını vermiştir. Kalok ve ark.
17 tarafından Malezya'daki kentsel hamile anneler arasında yapılan çalışmada %52’si aşıların yan etkilerinden endişeli olduğu belirlenmiştir. Çalışmalarda aşıların yan etkisi konusunun yüksek sıklıkla ebeveynleri endişelendirdiği görülmektedir.
Araştırmada katılımcıların %26’sı COVID-19 aşısı olmayı düşünmediğini belirtmiştir. Yıldız ve ark.18 tarafından çocuğuna aşı yaptırmayı reddeden ailelerde yapılan çalışmada %64’ü COVID-19 aşısı olsa kendi-sine yaptırmayacağını belirttiği saptanmıştır. Yiğit ve ark.19 tarafından yapılan çalışmada %37’si ulusal, %66’sı uluslararası COVID-19 aşısını kendisine yaptırmayacağını belirtmiştir. Aşı reddi öyküsü olan katılımcıların %62’si ulusal, %80’i uluslararası COVID-19 aşısını kendisine yaptırmayacağı saptanmıştır. Murphy ve ark.20 tarafından İrlanda ve Birleşik Krallık'ta yapılan çalışmada İrlanda’lı katılımcıların %26’sı COVID-19 aşısına tereddütlü, %9’u ise dirençli; İngiltere katılımcılarının ise %25’i COVID-19 aşısına tereddütlü ve %6’sı dirençli olarak saptanmıştır. Edwards ve ark.21 tarafından yapılan çalışmada %29'u düşük düzeyde tereddüt, %7'si yüksek düzeyde tereddüt ve %6'sı dirençli olarak saptanmıştır. Detoc ve ark.22 tarafından Fransa’da yapılan çalışmada COVID-19 a karşı aşı olsaydı olur muydunuz sorusuna %3.9 kesinlikle hayır, %6.4’ü muhtemelen hayır yanıtını verdiği saptanmıştır. Çalışmalarda farklı oranlarda olmakla birlikte COVID-19 aşısı olmayı düşünmeme sıklığının fazla olduğu belirlenmiştir.
Araştırmaya katılanların %33.7’si çocuğuna COVID-19 aşısı yaptırmayı düşünmediğini belirtmiştir. Yiğit ve ark.19 tarafından yapılan çalışmada %43’ü ulusal, %71’i uluslararası COVID-19 aşısını çocuğuna yaptırmayacağını belirtmiştir. Aşı reddi öyküsü olan katılımcıların %70’i ulusal, %86’sı uluslararası COVID-19 aşısını çocuğuna yaptırmayacağı saptanmıştır. Çalışmalar çocuklara COVID-19 aşısını yaptırmama oranının daha yüksek olduğunu göstermektedir.
)
)
)
)
)