[ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ]
Fırat Tıp Dergisi
2015, Cilt 20, Sayı 3, Sayfa(lar) 148-151
[ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Editöre E-Posta ]
Çocuklarda Böbrek Yaralanması
Mehmet SARAÇ, Ünal BAKAL, Tugay TARTAR, Ahmet KAZEZ
Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Cerrahisi Kliniği, Elazığ, Türkiye
Anahtar Kelimeler: Çocuk, Renal travma, Konservatif tedavi, Children, Renal Trauma, Conservative treatment
Özet
Amaç: Bu çalışmada çocuklarda renal travma deneyimimizi sunmayı amaçladık.

Gereç ve Yöntem: Ocak 2003 - Aralık 2012 tarihleri arasında renal travma nedeniyle tedavi edilen 25 hasta geriye dönük olarak incelendi.

Bulgular: Hastaların 15'i (%60) erkek, 10'u (%40) kız ve yaş ortancası 9.1 (3 yaş-15 yaş) idi. Hepsi künt yaralanmalardı ve 11'i (%44) yüksekten düşme, 8'i (%32) araç dışı trafik kazası, 3'ü (%12) araç içi trafik kazası, 2'si (%8) at tepmesi ve 1'i (%4) attan düşme ile oluşmuştu. 17'sinde (%68) makroskopik, 2'sinde (%8) mikroskopik hematüri vardı, 6'sında (%24) hematüri yoktu. Sadece 6 olguda US tanımlayıcı iken BT hepsinde yaralanmayı tanımladı. Yaralanmanın 15'i (%60) sağ, 10'u (%40) sol taraftaydı. Altısında (%24) G1, 4'ünde (%16) G2, 4'ünde (%16) G3, 7'sinde (%28) G4 ve 4'ünde (%16) G5 yaralanma vardı. Altı hastaya hemodinamik stabilite sağlanamadığı için cerrahi uygulandı ve hepsi nefrektomi ile sonuçlandı. Grade 4 yaralanması olan bir hastaya JJ kateteri, bir hastaya perkütan nefrostomi uygulandı. Hastanede kalış süresi ortalama 9.3 (3 gün-23 gün) gündü ve mortalite görülmedi. Hastalar yıllık nefroloji kliniği kontrolüne alındı.

Sonuç: Hematüri; renal travmaların önemli bir bulgusudur, mutlaka ileri tetkik ile incelenmelidir. Hemodinamisi stabil olduğu sürece hiçbir hastaya cerrahi müdahale yapılmamalıdır. Cerrahi müdahale nefrektomi olasılığını yükseltir. Ürinom gelişen hastalarda perkütan nefrostomi katateri veya JJ katateri ile ürinom boşaltılmalıdır.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Giriş
    Çocuklarda künt karın travmalarının % 10'unda renal yaralanmalar eşlik etmektedir1. Çocuklarda böbrek travmalarının %98'i künt travmalardır. Bunun da en sık nedeni trafik kazalarıdır. Delici kesici alet yaralanmaları, ateşli silah ve iyatrojenik nedenler diğer sebeplerdir2. Çocuklarda künt karın travmalarında yetişkinlere göre daha fazla böbrek yaralanması olur. Böbreklerin göreceli olarak daha büyük olması ve daha aşağıda yer alması, böbrek çevresindeki yağ dokusu ve Gerota fasyasının zayıf olması bu durumu açıklayabilir1. Bu çalışmada renal travmalı hastalara ait sonuçlarımızı sunduk.
  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Materyal ve Metot
    Kliniğimizde Ocak 2003 - Aralık 2012 tarihleri arasında renal travma nedeniyle tedavi edilen 25 hasta cinsiyet, yaş, travmanın tipi, hematüri varlığı, radyolojik incelemeler, renal travmanın derecesi, yapılan cerrahi müdahaleler, hastanede kalış süresi ve ek yaralanmalar açısından geriye dönük olarak incelendi.
  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Bulgular
    Çalışmada değerlendirilen hastaların 15'i (%60) erkek, 10'u (%40) kız ve yaş ortancası 9.1 (3 yaş-15 yaş) idi. Renal travmalı hiçbir hasta çalışma dışında tutulmadı. Hepsi künt yaralanmalardı ve 11'i (%44) yüksekten düşme, 8'i (%32) araç dışı trafik kazası, 3'ü (%12) araç içi trafik kazası, 2'si (%8) at tepmesi ve 1'i (%4) attan düşme ile oluşmuştu. Hastaların 7'sinde ekstremite kırıkları, 5'inde dalak yaralanması, 4'ünde plevral effüzyon olmak üzere bir veya birden fazla eşlik eden ek organ yaralanması mevcuttu (Tablo 1) . Major dalak yaralanması eşlik eden iki hastaya cerrahi uygulanarak splenektomi yapıldı. Bu hastalarda aynı zamanda birinde intestinal perforasyon diğerinde ise bilateral hemotoraks eşlik etmekteydi. Perfore barsak segmenti primer olarak onarıldı. Diğer hastada bilateral tüp torakostomi yapıldı. Extremite fraktürü olan 5 hastaya ortopedi kliniği tarafından cerrahi uygulandı. Böbrek yaralanması olup, diğer nedenlerle (splenektomi, barsak yaralanması, ekstremite fraktürü) ameliyata alınan hastalara nefrektomi yapılmadı.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 1: Böbrek yaralanmasına eşlik eden yaralanmalar

    Hastaların 17'sinde (%68) makroskopik, 2'sinde (%8) mikroskopik hematüri vardı, 6'sında (%24) hematüri yoktu.

    Sadece 6 olguda ultrasonografi (US) tanımlayıcı iken Bilgisayarlı Tomografi (BT) hepsinde yaralanmayı tanımladı. Hastalar Amerikan travma cerrahları birliğince geliştirilen böbrek yaralanma skoruna göre 5 grup olarak sınıflandırıldı (Tablo 2)3. Bu skalaya göre olguların 6'sında (%24) Grade 1(G1) , 4'ünde (%16) G2, 4'ünde (%16) G3, 7'sinde (%28) G4 ve 4'ünde (%16) G5 yaralanma vardı. Yaralanmanın 15'i (%60) sağ, 10'u (%40) sol böbrekte idi. Altı hastaya hemodinamik stabilite sağlanamadığı için cerrahi uygulandı ve hepsi nefrektomi ile sonuçlandı. Nefrektomi yapılan hastaların özellikleri Tablo 3'de gösterilmiştir. Nefrektomi yapılan olgularla konservatif takip edilen olgular arasında ek organ yaralanması açısında fark yoktu. Konservatif takip edilen Grade 4 olan bir hastaya Double j kateteri (JJ), bir hastaya perkütan nefrostomi uygulandı. Bu olgulara ilave işlem gerekmedi. Konservatif tedavi sürecine devam edildi. Hastanede kalış süresi ortalama 9.3 (3 gün-23 gün) gündü ve mortalite görülmedi. Hastalar yıllık nefroloji kontrolüne alındı. Uzun dönem takiplerinde bir hastada böbrek alt polde infarktüs gelişmişti. Hiçbir hastada hipertansiyon gelişmedi. Hastaların özellikleri Tablo 4'de gösterilmiştir.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 2: Amerikan travma cerrahları birliğince geliştirilen böbrek yaralanma skoru


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 3: Nefrektomi yapılan hastaların özellikleri


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 4: Renaltravmalı hastaların özellikleri

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Tartışma
    Çocuklarda böbrek yaralanmalarının en sık sebebleri yüksekten düşme ve trafik kazaları sonucu oluşan künt travmalardır. Kesici delici alet yaralanmaları ise daha azdır4,5. Bizim hastalarımızın hepsi künt yaralanmalardı ve ilk sırada yüksekten düşmeye bağlıydı. Kesici delici alet ve ateşli silah yaralanmalı olgu mevcut değildi.

    Renal travma sonrası hemodinamik instabilite cerrahinin esas nedenidir. Ancak cerrahi uygulama genellikle nefrektomi ile sonuçlanmaktadır1. Bizim çalışmamız da 6 hastaya hemodinamik stabilite sağlanamadığı için cerrahi uygulandı ve hepsi nefrektomi ile sonuçlandı. Cerrahi kararı vermeden önce karşı böbrekle ilgili fonksiyon ve anatomik kontroller mutlaka yapılmalıdır.

    Makroskopik veya mikroskopik hematüri böbrek yaralanması için önemli bir bulgudur. Ancak hastaların yaklaşık % 38' inde hematürisiz böbrek yaralanması olabilir. Ayrıca hematürinin derecesi ile yaralanmanın ciddiyeti arasında tam bir korelasyon olmayabilir1,6. Renal pedikül yaralanması olan hastaların yaklaşık yarısında hematüri görülmeyebileceği belirtilmiştir1. Bizim çalışmamızda hastaların 17'sinde (%68) makroskopik, 2'sinde (%8) mikroskopik hematüri vardı, altısında (%24) hematüri yoktu. Böbrek lokalizasyonlarına travma almış olgularda hematüri olmasa bile US ve/veya BT ile renal travma açısından değerlendirme yapılmasının gerekli olduğu söylenebilir.

    Renal travmaların tanısında başlangıçta US kullanılır. Ancak güvenilirliği sınırlıdır. US ile hematom ve ürinom tanımlanmasına rağmen parankim değerlendirmesi yetersiz kalmaktadır. Spiral BT parankimal yırtıkları, idrar kaçağını, perirenal sıvı toplanmasını, subkapsüler ve perirenal hematomları US'ye nazaran daha iyi tanımlar7. Bizim çalışmamızda tüm hastalara US yapıldı. Ancak sadece 6 olguda US tanımlayıcı iken BT hepsinde yaralanmayı tanımladı (Resim 1). Hematürisi olan ancak US negatif olgulara mutlaka renal travma açısından BT çekilmesinin tanımlama açısından gerekli olduğunu düşünüyoruz.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Resim 1: Böbrek travmalı olgunun BT görüntüsü.

    Yapılan çalışmada konservatif takip edilen hastalarda semptomatik urinomlarda JJ katateri ve perkütan nefrostomi uygulanmıştır8. Grade 4 olan bir hastaya JJ kateteri (Resim 2), bir hastaya perkütan nefrostomi uygulandı.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Resim 2: Böbrek travmalı olgunun JJ görüntüsü.

    Konservatif tedavi edilen olguların uzun dönem sonuçlarında komplikasyon oranın artmadığı bildirilmektedir9. Bizim çalışmamızda hastaların ortalama 3 yıllık takiplerinde komplikasyon olmadığı görüldü.

    Sonuç olarak hematüri; renal travmaların önemli bir bulgusu olmakla birlikte spesifik değildir, mutlaka ileri tetkik ile incelenmelidir. Hemodinamisi stabil olduğu sürece hastalara cerrahi müdahale yapılmamalıdır. Ürinom gelişen hastalarda perkütan nefrostomi katateri veya JJ katateri ile ürinom boşaltılmalıdır. Cerrahi müdahale gereken instabil olgularda nefrektomi ihtimalinin çok yüksek olduğu bilinmelidir.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Kaynaklar

    1) Alex Tsui, John Lazarus, A.B. (Sebastian) Van As. Non-operative management of renal trauma in very young children: Experiences from a dedicated South African paediatric trauma unit. Injury, Int. J. Care Injured 2012; 43: 1476-81.

    2) Okur H, Kuçukaydin M, Durak AC et al. Renal trauma in chidren. J of the Turkish Association of Pediatric Surgeons 1993; 7: 24-28.

    3) Glen Tinkoff, Thomas J Esposito, James Reed et al. American Association for the surgery of trauma organ injury scale I: spleen, liver and kidney, validation based on the national trauma data bank. J Am Coll Surg 2008; 207: 646-55.

    4) Orit Raz, Miki Haifler, Laurian Copel et al. Use of adult criteria for slice imaging may limit unnecessary radiation exposure in children presenting with hematuria and blunt abdominal trauma. Urology 2011; 77: 187-90.

    5) Joshua A. Broghammer, Mark B. Fisher, Richard A. Santucci. Conservative management of renal trauma: a review. Urology 2007; 70: 623-29.

    6) Pablo Aguayo, Jason D. Fraser, Susan Sharp, George W. Holcomp III, Daniel J. Ostlie, Shawn D. St. Peter. Nonoperative management of blunt renal injury: a need for further study. Journal of Pediatric Surgery 2010; 45: 1311-14.

    7) C.F. Heyns. Renal trauma: indications for imaging and surgical exploration. BJU International 2004; 93: 1165-70.

    8) Nance ML, Lutz N, Carr MC, Canning DA, Stafford PW. Blunt renal injuries in children can be managed nonoperatively: Outcome in a consecutive series of patients. J Trauma 2004; 57: 474-78.

    9) Carvajal Busslinger MI, Kaiser G. The volue of conservative therapy in kidney trauma in childhood. Helv Chir Acta 1993; 60: 307-10.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • [ Başa Dön ] [ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Editöre E-Posta ]
    [ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ]