Gereç ve Yöntem: RVDT'ye bağlı maküla ödemi olan 12 hastanın 12 gözü çalışmaya alındı. Hastaların hepsinde RVDT'ye bağlı makülada ödem, hemoraji ve görme keskinliğinde azalma mevcuttu. Daha önce herhangi bir tedavi almamış olan hastalar çalışmaya alındı. Enjeksiyon öncesi tüm hastalara fundus floresein anjiografi (FFA) çekildi. Tüm hastalara intravitreal 1,25mg/0,05ml bevakizumab enjeksiyonu yapıldı. Enjeksiyon öncesi ve sonrası görme keskinliği, fundus bulguları ve komplikasyonlar kaydedildi.

Bulgular: Hastaların 8'i kadın, 4'ü erkekti. Yaş ortalamaları 59,4 yıl (22-76 yıl) idi. Tüm hastalara tek enjeksiyon yapıldı. RVDT gelişmesi ile IVB enjeksiyonu arasında geçen ortalama süre 23,9 gün (5 -75 gün) idi. Hastaların ortalama takip süresi 134,5 gün (16–570 gün) idi. Enjeksiyon öncesi ortalama görme keskinliği 0,9±0,4 ve enjeksiyon sonrası son takipte görme keskinliği 0,3 ± 0,3 LogMAR idi (p<0,002). Primer IVB enjeksi-yonu sonrası tüm hastalarda maküla ödeminde azalma ve görme keskinliğinde artış tespit edildi.Çalışmaya dahil edilen üç olguda subkonjonktival kanama gelişirken hiçbir olguda daha önemli bir komplikasyon gelişmedi.

Sonuç: RDVT'ye bağlı maküla ödeminde primer IVB enjeksiyonu etkili ve güvenilir bir tedavi seçeneği olabilir.

Vasküler tıkanma sonucu meydana gelen iskemi retinadan vasküler endotelyal büyüme faktörü (VEGF) ve interlökin-6 (IL-6) salınmasına ve bunun sonucunda kan retina bariyerinin bozulmasına sebep olmaktadır ¹. Böylece VEGF ve IL-6, vasküler etkisi ile maküla ödeminin gelişimine katkıda bulunmaktadır. Retina ven tıkanıklığı olan hastalara anti-VEGF uygulanmasının görme keskinliğinde artışa ve maküler ödemde azalmaya neden olduğunu bildiren çalışmalar mevcuttur ^{2- 8}. Bu çalışmanın amacı retinal ven dal tıkanıklığına (RVDT) bağlı maküla ödemi ve görme keskinliğinde (GK) azalma olan hastalarda primer tedavi olarak intravitreal bevakizumab (İVB) enjeksiyonunun etkinliğini değerlendirmektir.

Büyütmek İçin Tıklayın

Tablo 1: IVB öncesi RVDT tanı süresi ve hastaların takip Süreleri

Büyütmek İçin Tıklayın

Resim 1: Retina ven dal tıkanıklığı olgusunun İVB öncesi fundus görüntüsü

Büyütmek İçin Tıklayın

Resim 2: Aynı olgunun İVB'den 15 gün sonraki fundus görüntüsü

RVDT'ye bağlı gelişen görme azlığında grid fotokoagülasyonu uygulanmasının maküla ödemini azalttığı ve GK'ni arttırdığı bildirilmiştir ⁹. Bununla beraber grid lazer fotokoagülasyonun ödemi azalttığını ama GK'ne etkisi olmadığını bildiren çalışmalar da mevcuttur ¹⁰. Russo ve ark. RVDT'li hastalarda İVB enjeksiyonu ile grid lazer fotokoagülasyonun etkinliklerini karşılaştırdıkları çalışmada İVB'nin daha etkili olduğu tespit edilmiştir ¹¹.

İntravitreal kortikosteroidlerin RVT'ye bağlı gelişen maküla ödemi tedavisinde etkili olduğu bilinmektedir ^12-16. Bununla beraber intravitreal steroid enjeksiyonuna bağlı göz içi basıncı artışı ve katarakt oluşumu gibi komplikasyonlar steroidin kullanımını sınırlamakta ve yeni tedavi arayışlarını gündeme getirmektedir.

Retina ven tıkanıklıklarında son dönemlerde intravitreal anti-VEGF uygulanması yaygın hale gelmiştir. Rosenfeld ve ark. daha önce intravitreal triamsinolon enjeksiyonu tedavisine rağmen gerilemeyen maküla ödemi bulunan bir RVT olgusunda İVB enjeksiyonu sonrasında maküla ödeminde azalma ve GK'de artış rapor etmişlerdir ¹⁷. Birçok çalışmada RVDT nedeniyle İVB uygulanmasının GK'ni arttırdığı görülmüştür ^{2, 8}. Çalışmamızda da RVDT olan hastalarda IVB enjeksiyonu sonrası GK'nde anlamlı artış saptadık.

Bevakizumab uygulanmasının RVDT'de olduğu gibi, santral retinal ven tıkanıklığında (SRVT) da GK' de artış ve maküler kalınlıkta azalma yaptığı bildirilmiştir ¹⁴. Aynı zamanda İVB'nin SRVT'de, ERG de düzelme sağladığı tespit edilmiştir ¹⁸.

İntravitreal bevakizumab enjeksiyonun sıklığı, takip süresi ve tedavi aralığının nasıl olması gerektiği değişkenlik göstermektedir. Her ne kadar İVB tedavisinin optimum dozu henüz belirlenmemiş olsa da, Wu ve ark. 45 RVDT olgusunu içeren çalışmalarında 1,25 mg ve 2,5 mg'lık İVB dozları arasında; enjeksiyon sayısı, anatomik ve fonksiyonel sonuç açısından anlamlı fark olmadığını bildirmişlerdir ¹⁹. Biz İVB'yi 1,25mg dozunda uyguladık ve hiçbir hastada önemli bir yan etki saptamadık.

Pai ve ark., 9 SRVT ve 12 RVDT olgusunda 3 aylık takip süresinin olduğu elektrofizyolojik değerlendirmeyi de içeren serilerinde retinanın elektriksel aktivitesinde hiç bir kötüleşme olmadığını ve İVB enjeksiyonuna bağlı bir oküler toksisite izlenmediğini bildirmişlerdir ⁵.

Çalışmaya alınan tüm hastalarımızda maküla ödeminde azalma ve GK'de anlamlı artış oldu. Hiçbir hastada katarakt, sekonder glokom, enflamasyon endoftalmi, retina yırtığı, retina dekolmanı, vitreus kanaması gibi ciddi göz komplikasyonları veya sistemik yan etki olmadı.

Sonuç olarak RVDT'li olgularda İVB uygulamasının etkili ve güvenli bir tedavi seçeneği olduğunu düşünüyoruz.

1) Noma H, Minamoto A, Funatsu H, et al. Intravitreal levels of vascular endothelial growth factor and interleukin-6 are correlated with macular edema in branch retinal vein occlusion. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol 2006; 244: 309-315

2) Costa RA, Jorge R, Calucci D, Melo LA, Cardillo J A, Scott I U. İVB (avastin) for central and hemicentral retinal vein occlusions: IBeVO study. Retina 2007; 27: 141–149.

3) Hsu J, Kaiser RS, Sivalingam A, et al. İVB (avastin) in central retinal vein occlusion. Retina 2007; 27: 1013–1019.

4) Iturralde D, Spaide RF, Meyerle CB, et al. İVB (Avastin) treatment of macular edema in central retinal vein occlusion: a short-term study. Retina 2006; 26: 279–284.

5) Pai SA, Shetty R, Vijayan PB, et al. Clinical, anatomic, and electrophysiologic evaluation following İVB for macular edema in retinal vein occlusion. Am J Ophthalmol 2007; 143: 601–606.

6) Priglinger SG, Wolf AH, Kreutzer TC, et al. İVB injections for treatment of central retinal vein occlusion: six-month results of a prospective trial. Retina 2007; 27: 1004–1012.

7) Spandau UH, Ihloff AK, Jonas JB. İVB treatment of macular oedema due to central retinal vein occlusion. Acta Ophthalmol Scand 2006; 84: 555–556.

8) Stahl A, Agostini H, Hansen LL, Feltgen N. Bevakizumab in retinal vein occlusion results of a prospective case series. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol 2007; 245: 1429–1436.

9) Argon laser photocoagulation for macular edema in branch vein occlusion. The Branch Vein Occlusion Study Group: Am J Ophthalmol 1984; 98: 271–282.

10) Evaluation of grid pattern photocoagulation for macular edema in central retinal vein occlusion. The Central Retinal Vein Occlusion Study Group M report. Ophthalmology 1995; 102: 1425–1433.

11) Russo V, Barone A, Conte E, Prascina F, Stella A, Noci ND. Bevakizumab compared wıth macular laser grid photocoagulation for cystoid macular edema in branch retinal vein occlusion. Retina 2009; 29: 511-515.

12) Hayashi K, Hayashi H. Intravitreal versus retrobulbar injections of triamcinolone for macular edema associated with branch retinal vein occlusion. Am J Ophthalmol 2005; 139: 972–982.

13) Bashshur ZF, Ma'luf RN, Allam S, Jurdi FA, Haddad RS Noureddin BN. Intravitreal triamcinolone for the management of macular edema due to nonischemic central retinal vein occlusion. Arch Ophthalmol 2004; 122: 1137–1140.

14) Shulman S, Ferencz JR, Gilady G,Ton Y, Assia E. Prognostic factors for visual acuity improvement after intravitreal triamcinolone injection. Eye 2007; 21: 1067-1070.

15) Tewari HK, Sony P, Chawla R, Garg SP, Venkatesh P. Prospective evaluation of intravitreal triamcinolone acetonide injection in macular edema associated with retinal vascular disorders. Eur J Ophthalmol 2005; 15: 619-626.

16) Gregori NZ, Rosenfeld PJ, Puliafito CA, et al. One-year safety and efficacy of intravitreal triamcinolone acetonide for the management of macular edema secondary to central retinal vein occlusion. Retina 2006; 26: 889-895.

17) Rosenfeld PJ, Fung AE, Puliafito CA. Optical coherence tomography findings after an intravitreal injection of Bevakizumab (Avastin) for macular edema from central retinal vein occlusion. Ophthalmic Surg Lasers Imaging 2005; 36: 336-339.

18) Moschos, MM, Moschos M. Intraocular Bevakizumab for macular edema due to CRVO. Documenta ophthalmologica 2008; 116: 147–152.

19) Wu L, Arevaldo JF, Roca JA, et al. Comparison of two doses of İVB (Avastin) for treatment of macular edema secondary to branch retinal vein occlusion: results from the Pan-American Collaborative Retina Study Group at 6 months of Follow-Up. Retina 2008; 28: 212–219.